مبانی نظری و پیشینه تحقیق بازارهای مالی
بازارهای مالی
مفهوم بازارهای مالی
در بازارهای مالی ، عرضه و تقاضای وجوه و سایر دارایی های مالی در قالب انواع گوناگون اوراق بهادار ، در مقابل یکدیگر قرار گرفته و قیمت معامله را تعیین می کنند . علت اینکه در بازارهای مالی وجوه با وجوه مبادله می شوند ( و نه همانند بازارهای دیگر با کالا ) را باید در مسئله ضرورت دستیابی به نقدینگی جستجو کرد . عرضه کنندگان وجوه کسانی هستند که می توانند نیاز به نقدینگی که هم اکنون در اختیارشان است ، را به تعویق بیاندازند اما بابت این تعویق بازدهی را طلب می کنند که می توان آن را جبران کنندهی تعویق مصرف حال به آینده و ریسک همراه آن محسوب نمود . این عرضه کنندگان در پی حداکثر بازده و حداقل ریسک هستند . در مقابل متقاضیان وجوه بایستی به ازای به جلو انداختن زمان استفاده از وجوه هزینه ای را متقبل شوند . به عبارت بهتر عمل انتقال وجوه ، از پس انداز کنندگان و وام دهندگان به سرمایه گذارانی که از امکانات مالی برخوردار نیستند ، در بازارهای مالی انجام می شود . این انتقال توسط واسطه های مالی که در دو بازار پول و سرمایه فعالیت می کنند صورت می گیرد . لازم به ذکر است ، بازارهای مالی می بایستی همراه با رشد عمومی اقتصاد گسترش یابند و تدریجاَ نقش فعالتری در ساختار اقتصادی کشور ایفا نمایند . ولی واقعیت این است که این بازارها در کشورهایی که گسترش لازم را پیدا نکرده اند ، بسیار ضعیف عمل کرده به نوبه خود اثرات منفی قابل توجهی بر روند رشد و توسعه اقتصاد می گذارند . بازارهای مالی پیشرفته نظیر بازارهای مالی کشورهای پیشرفته صنعتی ، حجم قابل ملاحظه ای از سرمایه مالی اقتصاد مربوطه را در کنترل دارند . این بازارها انگیزه پس انداز کردن ، واگذاری پس انداز ها ، وام دهی و بکارگیری سرمایه ها را شکل می دهند . با کمک این بازارها می توان تورم را کنترل کرد ، یا حداقل کاهش داد . ( ختایی ، 1378 )
2 - 2 - 1 - 2 - تاریخچه بازارهای مالی
در گذشته بازارهای مالی در دست صرافان بود و عملیات داد و ستد اعتبارات کوتاه مدت بوسیله صرافان همیشه با دامنه و وسعت بسیار صورت میگرفت . منابع مالی صرافان سرمایه شخصی خودشان بود و در حدود قدرت مالی خود عهده دار عملیات صرافی بودند . صرافان در قدیم عامل فعال بازار بوده اند و از طریق آنها گردش اعتبارات در بازار پول صورت می گرفته است . برای نقل وانتقال وجوه از طریق صرافیها از سندی به نام بیجک استفاده می شده است ، بیجک سندی است عندالمطالبه که تعهد پرداخت وجهی در آن تصدیق شده و برحسب میزان و معروفیت و اعتبار صرافان در بازار رواج داشته است . تا قبل از توسعه بانکداری صرافی ها نقش خود را در بازار پول انجام دادند ولی با توسعه فعالیت های بازرگانی بموازات توسعه اقتصادی عملیات صرافی محدود شده و از طریق سیستم بانکی صورت می گرفت .
2 - 2